Odpowiem krótko – TAK! Może nie damy rady zrezygnować z ocen całkowicie, ale na pewno możemy ograniczyć je do minimum, zastępując bardziej wspierającymi i akceptującymi komunikatami. Musimy jednak włożyć wysiłek w zmianę swoich przekonań i nawyków, pogodzić się z tym, że ten proces będzie trwał, potrzebna jest cierpliwość i czas. Ja pracuję nad tym od ok. 3,5 lat – żeby nie oceniać ani siebie, ani innych ludzi. Na początku było bardzo ciężko, teraz już stało się to moim nawykiem, choć wiadomo – zdarzają się błędy (głównie podczas sinych emocji).
Od czego ZACZĄĆ?
Przede wszystkim nie chodzi o to, aby nie zauważać tego, że ktoś odniósł sukces, albo popełnił błąd. Trzeba to robić w taki sposób, który będzie wspierał PROCES osiągania jakiegoś celu, a nie oceniał stan aktualny, czy tylko ostateczny efekt.
Kolejna rzecz – oddzielenie człowieka od jego działania. To nie Ty jesteś jakiś, po prostu zrobiłeś tak i tak. „Jesteś bałaganiarzem” – to ocena, przypisanie łatki, budowanie przekonania. „Zrobiłeś bałagan.” – to po prostu opis sytuacji. „Uderzyłeś kolegę, on teraz płacze, boli go.” zamiast „Jak Ty się zachowujesz, jesteś niegrzeczny.”. „Więcej ćwiczeń z matematyki pomoże Ci lepiej napisać sprawdzian.” zamiast „Znowu dostałeś 1, matematyka nie jest Twoją mocna stroną.”.
Następnie – zrozumienie, że rozwój i uczenie się to proces, który nigdy się nie kończy. Zawsze można coś dodać, odjąć, zmienić. Zawsze można coś poprawić, wyćwiczyć – wszystko zależy od tego co jest Twoim celem. Dlatego nie ma sensu zamartwianie się, że JESZCZE czegoś nie umiem. Skoro moim celem jest nauczenie się, to po prostu siedzę i to robię, szukam sposobów, rozwiązań. I nauczę się – jak nie dzisiaj, to jutro, jak nie jutro, to za tydzień, jak nie za tydzień, to za miesiąc. Ale zrobię to, jeśli mi na tym naprawdę zależy.
Żeby nie zrobić jednego wpisu na 20 stron podzielę wskazówki na 3 części:
- Dla rodziców – co zamiast oceniania dzieci, co zamiast ocen negatywnych
- Dla nauczycieli – co zamiast oceniania uczniów
- Dla nas samych – co zamiast oceniania siebie
ZAPRASZAM!